Wydawać by się mogło, że wszyscy uczniowie z niecierpliwością wyczekują ferii zimowych. Większość z nich w czasie ostatnich dni przed zimowym wypoczynkiem nie może się skupić. Pojawiają się plany na wyjazdy, spotkania, beztroskie popołudnia i długie wieczory. Nie można jednak zapomnieć o tych uczniach, dla których szkoła to jedyne bezpieczne miejsce. Wolne od agresji dorosłych, dające możliwość kontaktu z rówieśnikami. Już powrót do zdalnego nauczania dla niektórych jest traumą. A co dopiero dwa tygodnie bez kontaktu z nauczycielami i psychologiem? W artykule wskazano, co zrobić, aby zapewnić, choć minimalne, wsparcie dla uczniów w czasie ferii zimowych.
Stała pomoc psychologiczna lub pedagogiczna to dla wielu uczniów ogromne wsparcie. Niektóre dzieci, żyją w domach, gdzie na rozmowę nigdy nie ma czasu lub okazji. Mogą ten brak kompensować w gabinecie zaprzyjaźnionego dorosłego. Przerwa feryjna może okazać się źródłem lęku i samotności. Dlatego tak ważne jest, by uczeń był na nią przygotowany.
Szkoła i psycholog szkolny jako wentyl bezpieczeństwa
Każdy psycholog lub pedagog szkolny ma pod opieką dzieci, o które obawia się w czasie wolnym od nauki. Już sam brak bezpośredniego kontaktu w okresie nauczania zdalnego budził niepokój. Pojawiały się myśli:
- Jak on sobie radzi?
- Czy nie dzieje się nic złego?
- Czy ktoś mu pomoże?
- Co tam się dzieje, gdy nikt nie wychodzi z domu?
Dla takich uczniów zwykły szkolny dzień był jak głęboki oddech po długim wysiłku. Pandemia pokazała, jak istotny jest codzienny, żywy kontakt z kimś spoza rodziny, najbliższych domowników. W czasie ferii może zabraknąć tego rodzaju wentyla bezpieczeństwa. Niezwykle istotne jest, by dzieci żyjące w niestabilnych środowiskach miały wiedzę o tym, gdzie można sięgnąć po pomoc. Należy przypominać i informować, że pomoc psychologiczna dla uczniów jest organizowana także poza szkołą.
Każde dziecko powinno znać numery telefonów zaufania i wsparcia dla uczniów.
Karteczka „zaufania”
Dobrym nawykiem osób pracujących w obszarze zdrowia psychicznego jest wyposażanie dzieci i młodzież w wiedzę o źródłach pomocy.
W Polsce funkcjonują różne instytucje, które udzielają bezpłatnego wsparcia i poradnictwa. Absolutnym „must have” dla uczniów powinna być karteczka z wydrukowanymi numerami takich miejsc. Najważniejsze numery to numer telefonu zaufania i wsparcia dla uczniów
w każdym wieku.
116 111 – ten numer powinien znać każdy polski uczeń. Być może zdarzy się, że nie on sam znajdzie się w tarapatach, ale w ten sposób pomoże koledze czy koleżance.
Często trudno jest nawiązać z potrzebującym dzieckiem kontakt telefoniczny z powodu obecności innych osób w otoczeniu. Dlatego warto wiedzieć, że z telefonu zaufania można korzystać również pisząc wiadomości.
Wsparcie psychologiczno-pedagogiczne dla uczniów w czasie ferii zimowych – jaki pomysł mają oni sami?
Warto zapytać uczniów, jak mogą poradzić sobie, gdy coś trudnego wydarzy się w ferie.
Być może uda się porozmawiać o tym z całą klasą. Jest to szczególnie ważne, gdy w grupie znajdują się uczniowie, którzy potrzebują codziennego wsparcia. Wystarczy zwyczajne pytanie, na przykład:
- Wiem, że wspieracie się nawzajem. Czasem coś dzieje się w domu, spotykają was różne przykre sytuacje. Jak moglibyście poradzić sobie w czasie ferii?
- Często korzystacie ze szkolnego wsparcia, gdy przeżywacie smutek, złość. Rozmawiacie między sobą, czasem ktoś skorzysta z pomocy dorosłych. Macie pomysł, jak wspierać się, gdy nie będzie szkoły?
Istotne jest to, by jak najbardziej wesprzeć pomysły uczniów. Pokazać, że poczucie odpowiedzialności za relacje z innymi to ogromna wartość.
Mieszane uczucia uczniów
Przerwa od szkoły może wiązać się z różnymi uczuciami. Nawet ci, którzy nie mogą się jej doczekać, mogą odczuwać zarówno ulgę jak i niepokój. Wielu uczniów obawia się samotności. Okres pandemii ujawnił dość mocno nadwyrężoną kondycję psychiczną młodych ludzi. Ogromna część przebywała w tym czasie zupełnie sama, bez żywego kontaktu z rówieśnikami. Ferie mogą postrzegać podobnie. Nie ma szkoły – nie ma relacji. Najważniejsze i niestety jedyne, co może zrobić troszczący się o uczniów pracownik szkoły to jak najwięcej z nimi o tym rozmawiać. Pomagać wyrażać mieszane, często ambiwalentne emocje, nazywać obawy, wyobrażenia. Dzięki temu łatwiej będzie młodzieży szukać wsparcia między sobą.
Jeżeli pojawi się jakiś problem możecie się skontaktować ze mną na czacie w Teams. Jestem do Waszej dyspozycji w pierwszym tygodniu ferii.
Udanego wypoczynku.
Opracowała Beata Wysmułek – pedagog szkolny na podstawie artykułu Natalii Perek -psychologa, psychoterapeuty dzieci i młodzieży.