„Jest jak młodzież – różnorodna i niepoddająca się szablonowym definicjom, ale za to spontaniczna i ekstatycznie emocjonalna” – uzasadniła wybór prof. Anna Wileczek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży UJK, przewodnicząca jury plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku.
Jak mówi prof. Wileczek, „trudno nie cieszyć się, gdy zwyciężyło słowo radosne, pełne entuzjazmu i luzu”. „Essa” jest jak młodzież – różnorodna i niepoddająca się szablonowym definicjom, ale za to spontaniczna i ekstatycznie emocjonalna. Okrzyk essa towarzyszy zarówno zwycięzcom gier internetowych, jak i tym komentującym w ten sposób dobrą ocenę lub każde pozytywne doświadczenie. „Essą” można się też pozdrawiać, witać lub żegnać – „Essa z tobą!” – wyjaśniła badaczka.
Zwróćmy też uwagę, że wśród popularnych połączeń ze słowem „essa” znalazły się te, wskazujące na luz czy stan błogości, np. „mieć essę” lub być „na essie”– zaznaczyła prof. Anna Wileczek. Mierzenie poziomu essy, czyli pozytywnego nastroju, stanu ciała i umysłu, a jednocześnie młodzieńczej odporności na całe zło świata, stało się sygnałem gotowości do dobrej zabawy. A gdy ten poziom jest niski, zawsze można „wrzucić na luz”, a więc się ‘zessować” lub „zaessować” – wskazała przewodnicząca jury.
Zwycięski wyraz o interesującym syczącym brzmieniu ma także swoje warianty niewerbalne, występuje w formie gestu lub emotikonu. Jest więc dobrym znakiem uczestnictwa w kulturze ludycznej, gdzie doświadczanie przyjemności jest celem samym w sobie – wskazała prof. Wileczek
Z kolei jury postanowiło przyznać swoją nagrodę i wyróżnić wyraz „odklejka”. Jak tłumaczy prof. Anna Wileczek, „słowo to oznacza stany, ewentualnie osoby, które są oderwane od rzeczywistości i ten aspekt dotyczy nie tylko zachowania, samopoczucia, ale też oceny wypowiadanych treści”. „Odklejkę” ma bowiem każdy, kto nie jest wystarczająco „przyklejony do rzeczywistości”, wskutek czego „za bardzo odpłynął w krainę marzeń i żyje w swoim świecie” – powiedziała badaczka. Przypomniała także, że „odklejka” już wcześniej występowała w języku potocznym, ale przez młodzież została odkryta na nowo dzięki obecnym w slangu jednostkom z przedrostkiem od- np.: „odklejony”, „odklejus”, „odkleja”. Przypomnijmy, że „od” słyszalne jest także w takich ekspresywnych realizacjach, jak: „odlot”, „odpał”, „odjazd”, które jednoznacznie wskazują, że trzymanie się gruntu i reguł to nie domena młodzieżowego świata – stwierdziła prof. Wileczek.
Warto również wskazać na ciekawe jednostki językowe zauważone przez jury. Są to między innymi: „popkornina” na oznaczenie tego co „fajne, młodzieżowe i cool”, „dyntka”, używana, gdy „wszystko się wali i nie idzie po naszej myśli” czy „poddymić”, które może być zastosowane jako synonim „rozkręcania atmosfery”- wyjaśniła przewodnicząca jury. Blisko podium znalazły się także takie słowa, jak: „slay”, „łymyn”, „betoniarz” czy „NPC”. Wskazują na pewne stałe trendy w nieoficjalnym języku i komunikacji młodzieży – oceniła prof. Anna Wileczek. Zauważyła także, że z „jednej strony chodzi tu o podkreślanie tego co wzbudza podziw, jest wystrzałowe, zabójczo dobre, stylowe (świadczy o tym angielskie zapożyczenie „slay”, a także „slay qeen”), z drugiej – o podtrzymywanie młodzieżowego kontaktu, zabawę i żarty, do których impulsem jest wiral – dodała.
Według niej ciągle aktualny, choć stary jak slang, jest temat etykietowania. O czym świadczy występowanie wyrazu „łymyn”, także w wersji „women” czy „women moment”, będącego w gruncie rzeczy wiralowym cytatem – wskazała badaczka. Jej zdaniem „obecność anglicyzmu ‘NPC’ to z kolei znak płynnego i zręcznego przemieszczania się młodych pomiędzy wirtualnością a realnością, a ściślej – pomiędzy komunikacją online a offline”.
Zaprogramowana, „niegrywana” postać z gier staje się tu metaforą przypadkowego, nieznanego, dziwnego lub nieaktywnego człowieka – wskazała prof. Anna Wileczek.
Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Jego celem jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. Jak jednak wyjaśniają organizatorzy, Młodzieżowe Słowo Roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku. W ubiegłym roku na podium znalazły się: „śpiulkolot”, „naura” i „twoja stara”. Listę i definicje wybranych słów ze wszystkich edycji plebiscytu można znaleźć w Galerii Młodzieżowych Słów Roku https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku/Galeria-Mlodziezowe-slowo-roku;202303.html